معاونت بهداشتی

پس ازهر بحرانی مثل زلزله اخیر، افکار، احساسات یا رفتارهائی دربین افرادی که آسیب دیده­اند یا شاهد صحنه‌های دردناکی بوده­اند جریان پیدا می­کند. این افراد نگرانی‌هایی درموردتنها شدن، امنیت، سلامت خود واشخاص موردعلاقه خودداشته و خواب آشفته­ای دارند، دائماً صحنه‌های دردناکی که دیده­اند دربیداری یا درخواب بصورت کابوس به سراغشان می­آید. اما وجوداین علائم به معنی وجود یک بیماری نیست. مراقب باشیدافرادی را که درجریان بحران دچارچنین واکنش­هائی شده­اند را بیمار یا مبتلا به بیماری روانپزشکی تلقی نکنیم. این علائم واکنشی طبیعی به یک حادثه کاملاًغیرطبیعی است ودربسیاری ازموارد درطول زمان کاهش می­یابد وازبین می­رود.

مراقبت و توجه به گروههای سنی مختلف حائز اهمیت است.اما برخی گروهها نیاز به مراقبت ویژه تری دارند.

کودکان:

خیلی‌ها فکرمی کنند که« کودکان زود همه چیز رافراموش می‌کنند» یااینکه« کودک که چیزی نمی‌فهمد وحتی اگر دچارضربه شدیدی هم شود زود بهبودی پیدا می‌کند». این طرز فکرباعث می‌شود توجه کمتری به کودکان شود. افت تحصیلی یا امتناع ازرفتن به مدرسه درفرزند خود را رفتاری عمدی یا دال برلجبازی تلقی کنند.

پس ازوقوع هر بحرانی افکار، احساسات یا رفتارهائی دربین افرادی که آسیب دیده­اند یا شاهد صحنه‌های دردناکی بوده­اند جریان پیدا می­کند. این افراد نگرانی‌هایی درموردتنها شدن، امنیت، سلامت خود واشخاص موردعلاقه خودداشته و خواب آشفته­ای دارند، دائماً صحنه‌های دردناکی که دیده­اند دربیداری یا درخواب بصورت کابوس به سراغشان می­آید.. این علائم واکنشی طبیعی به یک حادثه کاملاًغیرطبیعی است ودربسیاری ازموارد درطول زمان کاهش می­یابد وازبین می­رود.

کودکان ممکن است درسنین مختلف واکنش‌ها وعلائم متفاوتی را نشان دهند.

ترس از جدائی و چسبیدن بیش ازحد به والدین- ترس از غربیه‌ها و بی اعتمادی به دیگران- ترس ازتاریکی

خودداری ازتنها خوابیدن- دیدن رویاهای ترسناک- برگشت به رفتارهای مراحل اولیه رشدی مثل شب ادراری، انگشت مکیدن- فعالیت بیش ازحد وپرخاشگری- اختلال درصحبت کردن، سکوت یا لکنت زبان، مشکلات تحصیلی - بی اشتهائی- شب ادراری- پرخاشگری - شکایت‌های بدنی مثل : دردشکم، سردرد

نوجوانی وجوانی:

 علائم بدنی مثل دردهای شکمی، سردرد، ناراحتی‌های پوستی، دردهای نامعلوم، مشکلات خواب وکابوس، نزاع با دیگران وتحریک پذیری، افت تحصیلی، روآوردن به سیگار یا موادمخدر، طغیان و سرکشی درخانه ومدرسه، افسردگی یا غمگینی، از دست دادن علاقه به تفریح یا فعالیت‌های گروهی با دوستان

زنان:

مرگ و میر زنان درکشورهای درحال توسعه دراثربلایا ازمردان بیشتراست، به­طورکلی زنان علائم و واکنش­های روانی بیشتری بعد ازوقوع بحرانها دارند. زنان معمولاً نقش اصلی مراقبت ازفرزندان را برعهده دارند وکمتراحتمال دارد به خاطر فرزندان خودهنگام بروز بلایا، محل حادثه راترک کنند. پس از وقوع بلایا امنیت آنان بیشتر مورد تهدید قرارمی گیرد.

سالمندان:

درصورت بروز بلایا، سالمندان درمعرض خطر بیشتری قراردارند. افسردگی درآنها معمولاً نادیده گرفته می­شود چون علائم آنها با افراد جوان تر فرق دارد، به عنوان مثال فراموش کاری یا حواس پرتی درآنها ممکن است علامتی ازافسردگی باشد که گاهی به حساب پیری گذاشته می­شود ومورد غفلت قرار می­گیرد.

توصیه‌هائی برای والدین کودکان آسیب دیده

به کودکان فرصت داده شود راجع به احساسات، افکار، نگرانی‌ها و ترسهای خود با شما حرف بزنند

برای شناخت این ترس­ها بهتراست هرچه سریعتر با کودک ارتباط برقرارکنیم.

به سؤالات کودک صادقانه پاسخ داده و، به نیاز‌های بهداشتی وتغذیه ای آنان توجه کنیم.

رفتارهایی مثل شب ادراری را در ابتدا باید بپذیریم

درصورتیکه کودک از رفتن به مدرسه یا حضور در جمع کودکان خودداری کند به کارشناس سلامت روان مستقر در مراکز جامع خدمات سلامت مراجعه فرمایید.

بپذیریم که واکنشهای روانی ما بعد از بحران کاملا طبیعی است

هر چه سریعتر فعالیتهای روزمره خود را از سر گیرید.

مانع ابراز احساسات افراد نشویم .حتی آنها را تشویق کنیم در مورد احساساتشان صحبت کنند

آنها را به شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، ورزشی و بازسازی تشویق کنیم. کودکان را از والدین جدا نکنیم.

به نیازهای تغذیه ای وبهداشتی کودکان درتمام سنین توجه کنید. امکانات بازی وسرگرمی برای کودکان فراهم کنید.

بیماران خاص و افراد دارای اختلالات روانپزشکی را بصورت ویژه تر مراقبت کنیم

سالمندان را فراموش نکنیم و امنیت خاطر آنان را بیش از پیش فراهم کنیم

در صورت ادامه دار شدن علائم روانی ،به کارشناسان و پزشکان مستقر در مراکز جامع خدمات سلامت که بصورت رایگان ارائه خدمات میکنند ،مراجعه فرمایید

 معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زاهدان